Sempatikliği ve karizmasıyla 2015 yılından beri Kanada’da Başbakan olarak görev yapan ve uluslararası kamuoyunda sıkça yer alan bir figür haline gelen -2013 yılından beri- Kanada Liberal Partisi Genel Başkanı olan Justin Trudeau, 20 Eylül’de düzenlenen 2021 federal seçiminde de azımsanmayacak bir başarı gösterdi ve partisini bir kez daha sandıktan birinci çıkarmayı başardı. Bu sonuçlar, Trudeau’nun ülkesinde iktidarını koruyacağını ve uluslararası kamuoyunda yer almayı sürdüreceğini gösteriyor. Bu yazıda, 2021 Kanada federal seçimine dair kısa bir analiz yaparak, takipçilerimizi Türkiye’de pek bilinmeyen bu ülkenin siyaseti hakkında aydınlatmaya çalışacağım.
Hatırlanacak olursa, 2015 federal seçiminde yüzde 39,47 oyla 184 meclis koltuğu kazanan ve tek parti iktidarını kurmayı başaran 1971 doğumlu genç siyasetçi Justin Trudeau, 2019 seçiminde yüzde 33,12 oyla koltuk sayısı 157’ye düşmesine rağmen azınlık hükümetiyle iktidarını korumayı başarmıştı. Pandemi sürecinde oldukça başarılı bir performans gösteren ve ülkesini sağlık politikaları açısından iyi bir noktaya taşımayı başaran Trudeau, bu başarısını oya tahvil etmek adına erken seçim kartını oynamış ve normal takvimden iki yıl önce sandığı işaret etmişti.[1] Quebec’teki ayrılıkçı akım dışında ciddi siyasal sorunların olmadığı, ekonomisi gelişmiş bir ülke olan ve işgücüne ihtiyacı nedeniyle uluslararası kamuoyunda yer alması bir ihtiyaç haline gelen Kanada’da, Trudeau, dünya medyası ve uluslararası kamuoyunun ilgisini çekmeyi başarması ve örnek kişiliği nedeniyle de halk tarafından oldukça seviliyor ve seçim öncesinde bu kozlarına güveniyordu. Nitekim Kanada eski Başbakanı ve Kanada Liberal Partisi Genel Başkanı Pierre Trudeau’nun oğlu olan Justin Trudeau, bu seçimde de yüzde 32,61 oyla partisine 159 koltuk kazandırmayı başardı ve birinciliği kaptırmadı. Kanada Liberal Partisi’nin ezeli rakibi olan ve Trudeau öncesinde Stephen Harper liderliğinde uzun süre iktidarda kalan Kanada Muhafazakâr Partisi ise, Erin O’Toole liderliğinde girdiği bu seçimde oy oranını koruyarak 119 sandalye elde etti. Seçimde, ayrıca, Yves-François Blanchet liderliğindeki Quebec Bloku (Bloc Québécois) 33, Hindistan asıllı popüler siyasetçi Jagmeet Singh liderliğindeki Yeni Demokratik Parti (NDP) 25 ve Annamie Paul liderliğindeki Kanada Yeşil Partisi 2 milletvekilliği kazandılar.[2] Bu seçimde seçime katılım oranının yüzde 62 düzeyinde kaldığı Kanada’da (27,4 milyon kayıtlı seçmenden yaklaşık 17 milyonu seçimde sandık başına gitmiştir)[3], bu sonuçlar, Justin Trudeau’nun Başbakanlığının çok büyük olasılıkla devam edeceğini gösterse de, ülkede yapılan güncel bazı anketler, halkın 2019 seçimlerine benzer bir siyasi tablo ortaya koyan seçimin sonuçlarından memnun olmadığını gösteriyor. Öyle ki, Leger’in yaptığı araştırmaya göre, her 10 Kanadalıdan yalnızca biri seçim sonuçlarından mutlu olduğunu ifade ederken (yüzde 10), diğer yüzde 24’lük bir kitle de sonuçlardan memnun olduğunu belirtmektedir.[4] Bu da, sonuçların yalnızca yüzde 34’lük bir kitle açısından umut verici olduğunu göstermektedir. Bunun sebebi ise, kuşkusuz, sevilen Başbakan Trudeau’nun istendiği ölçüde güçlü bir hükümet kuramaması ve muhalefet destekçileri için de muhalefetin Trudeau’yu yerinden edecek güçte olmadıklarının anlaşılmasıdır. Bu anlamda, Trudeau’nun istediği sonuçlara ulaşamadığı ifade edilebilse de, demokrasilerde, sandık, her zaman en iyi ilaçtır.
Sonuç olarak, demokrasisi, özgürlükleri ve göçmen politikasıyla ideal bir ülke olan Kanada’da, halk, bu seçim sonrasında da genç ve karizmatik lider Justin Trudeau’nun Başbakanlığını devam ettirecek gibi gözükmektedir. Bu durum, Kanada’nın uluslararası kamuoyunda yer alması ve kalifiye işgücü çekmesi adına gayet olumlu bir durumdur. Bu nedenle, Trudeau’nun iktidarının devam etmesi doğal ve uluslararası siyaset açısından da faydalıdır.
Doç. Dr. Ozan ÖRMECİ
[1] Berrak Kanbir Rodriguez Sanmartin (2021), “Kanada’da seçim: Justin Trudeau yeniden başbakan olma yolunda”, Euronews, 21.09.2021, Erişim Tarihi: 29.09.2021, Erişim Adresi: https://tr.euronews.com/2021/09/21/kanada-da-secim-justin-trudeau-yeniden-basbakan-olma-yolunda.
[2] Wikipedia, “2021 Canadian federal election”, Erişim Tarihi: 29.09.2021, Erişim Adresi: https://en.wikipedia.org/wiki/2021_Canadian_federal_election.
[3] CTV News (2021), “Voter turnout in federal election about average despite pandemic challenges”, 27.09.2021, Erişim Tarihi: 29.09.2021, Erişim Adresi: https://www.ctvnews.ca/politics/voter-turnout-in-federal-election-about-average-despite-pandemic-challenges-1.5602338.
[4] Joan Bryden (2021), “Only 1 in 10 Canadians happy with outcome of federal election: poll”, Global News, 28.09.2021, Erişim Tarihi: 29.09.2021, Erişim Adresi: https://globalnews.ca/news/8226283/only-1-10-canadians-happy-outcome-federal-election-poll/.