Siyaset ve devlet adamı, Türkiye’nin 12. ve günümüzdeki Cumhurbaşkanı. Ak Parti kurucusu ve Genel Başkanı, İstanbul Büyükşehir Belediyesi eski Başkanlarından, eski Başbakanlardan.
26 Şubat 1954 tarihinde İstanbul / Kasımpaşa’da doğdu. Sahil Güvenlik Teşkilatı’nda da görev yapmış Rizeli bir denizci babanın oğludur. Çocukluğunu Rize’de geçirdi. Ailesi ile birlikte on dört yaşında ailesi ile Rize’den İstanbul’a göç etti ve Piyale Paşa İlkokulu’nda okudu. Çocukluk döneminde ekstra harçlık için İstanbul sokaklarında limonata ve simit sattı. 1965’te girdiği İstanbul İmam Hatip Okulunu 1973’te bitirdi. Sonradan Marmara Üniversitesi’ne bağlanarak adı Marmara Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi olarak değiştirilen Aksaray İktisadi ve Ticari İlimler Yüksek Okulu’ndan ön lisans derecesiyle 1981 yılında mezun oldu. Camialtı, İETT ve Erokspor’da 16 yıl futbol oynadı ve 12 Eylül 1980 sonrasında futbolu bıraktı.
Recep Tayyip Erdoğan, 1980 yılında, çalışmakta olduğu İETT’den ayrılınca özel sektörde çalışmaya başladı. 1982 yılında askere gitti, askerden döndükten sonra yine aynı şirkette yaklaşık bir buçuk yıl çalıştı. Daha sonraki çalışma hayatına başka bir şirkette genel müdür olarak devam etti. Bu arada üniversite yıllarında Milli Türk Talebe Birliği’nin çalışmalarına katıldı. Politikaya ilgi duyarak, 1978 yılında Millî Selâmet Partisi (MSP) Beyoğlu Gençlik Kolu Başkanlığına ve aynı yıl MSP İstanbul İl Başkanlığına seçilip fiilen politikaya girmiş oldu.
12 Eylül 1980 askeri darbesinden sonra 1983 yılında kurulan Refah Partisi ile siyasi hayatına devam etti. 1984 yılında bu partinin Beyoğlu İlçe Başkanı, 1985 yılında da İstanbul İl Başkanı ve MKYK üyesi oldu. 1986 ara seçimlerinde milletvekilliğine, ardından 1989 yılında da Beyoğlu ilçesinden belediye başkanlığına adaylığını koydu. 1989 seçimlerinden Refah Partisi ikinci parti olarak çıktı ve 1991 yılında tekrar milletvekili adayı oldu ve partisi barajı geçince milletvekili seçildi. Ancak “tercihli oy sistemi” nedeniyle Yüksek Seçim Kurulu milletvekilliğini iptal etti. Onun yerine o yıl Meclise Mustafa Baş girdi.
İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı
1994 yılına kadar İstanbul İl Başkanlığı görevini sürdüren Erdoğan, medya ve anket tahminlerini altüst ederek 27 Mart 1994 yerel seçimlerinde % 25,19 oy alarak, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanı seçildi. Dünyanın en büyük metropollerinden biri olan ve Türkiye’nin sosyal ve ekonomik başkenti olan İstanbul’da yaptığı Belediye Başkanlığı döneminde kaçak yapılaşma ve o yıllarda şehri kasıp kavuran susuzluk sorunu ile mücadele etti ve mücadelelerinde önemli başarılara ulaştığı gözlendi.
Okuduğu Bir Şiir Yüzünden Cezaevine Konuldu
Recep Tayyip Erdoğan, 12 Aralık 1997 tarihinde davet üzerine gittiği Siirt’te, katıldığı mitingde yaptığı konuşma sırasında Milli Eğitim Bakanlığı’nın öğretmenlere tavsiye ettiği bir kitaptan, Ziya Gökalp’ın 1912 yılında Balkan Savaşı için yazdığı “Asker Duası” başlıklı şiirini okuduğu için, özellikle “Minareler süngü / Kubbeler miğfer / Camiler kışlamız / Müminler asker” dizeleri tartışma konusu yapılarak, Diyarbakır Devlet Güvenlik Mahkemesi’nde yargılanmaya başlandı. Yargılama sonucu Türk Ceza Kanunu’na göre “Halkı din ve ırk farkı gözeterek kin ve düşmanlığa açıkça tahrik etmek” suçunu işlediği gerekçesiyle dört ay hapis cezasına çarptırıldı. Erdoğan, bu mahkeme kararıyla, 4.5 yıl sürdürdüğü İstanbul Belediye Başkanlığını bırakarak 26 Mart 1999 günü Kırklareli iline bağlı Pınarhisar Cezaevine girdi. 24 Temmuz 1999 günü tahliye oldu.
Adalet ve Kalkınma Partisi (AK Parti) Kurucusu
Bu süreçte, onu seven ve destekleyen çevreler tarafından yeni bir parti kurması yolunda kendisine telkinlere açık oldu. Fazilet Partisi’nin, Anayasa Mahkemesi tarafından temelli kapatılmasının ardından, bağımsız kalan milletvekilleri, yeni parti kurma çalışmalarını “Gelenekçiler” ve “Yenilikçiler” olarak adlandırılan iki kanattan sürdürdü.
“Milli Görüşçü” olarak adlandırılan kanat Recai Kutan’ın genel başkanlığında 20 Temmuz 2001’de Saadet Partisi’ni (SP) kurarken, “Değişimci” kanat da Recep Tayyip Erdoğan liderliğinde 14 Ağustos 2001’de, Adalet ve Kalkınma Partisi’ni (AK Parti) kurdu ve Erdoğan, parti genel başkanlığına seçildi. Partisi, katıldığı genel seçim olan 3 Kasım 2002 seçimlerinde büyük bir başarı elde etti ve oy kullanan seçmenlerin % 34,29 oyunu alarak birinci parti oldu.
Lideri olduğu parti seçimi kazandı ama, Recep Tayyip Erdoğan seçim yasağı bulunduğu için Meclise giremedi. Arkadaşı ve partisinin lider kadrosundan Abdullah Gül bir süreliğine parti başkanlığını ve 58. hükümeti kurarak başbakanlığı yürüttü. Bu ara formülün ardından şu süreç yaşandı: Yapılan genel seçimlerde Siirt milletvekili seçilen Fadıl Akgündüz’ün milletvekilliğinin düşürülmesi ve aynı şehirde AK Parti’den ilk sırada milletvekili seçilmiş olan Mervan Gül’ün adaylıktan çekilmesi üzerine Siirt’te ara seçim yapıldı. Erdoğan, yapılan bu ara seçimde Siirt’ten milletvekili seçildi ve AK Parti hükümetini Abdullah Gül’den devralarak 2003 yılında ilk kez Başbakan oldu.
Başbakan Erdoğan
Başbakan Erdoğan, kurduğu hükümetler döneminde çok sayıda reformlar uyguladı. Türkiye 45 yıl sonra Avrupa Birliği ile bir Ortaklık Anlaşması imzaladı, Erdoğan’ın görev gelmesi ile Türkiye’nin AB’ye katılım müzakereleri başladı. Ülkede yapmış olduğu reformlar sonrası European Voice Organization tarafından “The European of the Year 2004” seçildi.
2007 genel seçimlerinde, Türkiye tarihinde 52 yıl sonra ilk kez iktidarda olan bir parti, ikinci döneminde oy oranını arttırdı ve Erdoğan’ın genel başkanı olduğu Adalet ve Kalkınma Partisi bu seçimi % 46.58 oy oranıyla kazandı.
Erdoğan, 2010 yılında kamuoyunun uzun yıllardır anayasa değişikliği taleplerini değerlendirerek, özellikle 12 Eylül darbesi döneminde yapılan anayasa yerine daha çağdaş ve demokratik bir anayasa özlemini karşılamak üzere kolları sıvadı. Yeni anayasanın tümüyle değiştirilmesi için, ön hazırlık olarak 12 Eylül 2010’da referanduma gitti. Hazırladığı paket, seçmenden destek gördü ve % 57.94 “Evet” oyuyla kabul edildi. Bu referandumdan sonra 2012 yılında yapılacak yeni anayasanın çalışmalarına başladı.
2011 yılında, Erdoğan liderliğindeki AK Parti, Türkiye siyasi hayatında başarısını sürdürerek, 12 Haziran 2011 genel seçimlerinde bu kez oylarını önceki seçime göre yeniden arttırdı ve % 49,9 oyla seçimin galibi oldu ve Erdoğan, 61. TC hükümetini tek başına kurarak çalışmalarını sürdürdü.
Cumhurbaşkanı Erdoğan
Recep Tayyip Erdoğan, 10 Ağustos 2014 Pazar günü halkın oyları ile 12. Cumhurbaşkanı seçildi. Türkiye’nin 12. ve günümüzdeki Cumhurbaşkanı olan Recep Tayyip Erdoğan, Cumhurbaşkanlığı öncesinde, 2003-2014 yılları arasında 11 yıl başbakanlık yaptı. 2007 anayasa değişikliği referandumu sonrasında anayasada yapılan değişiklikle birlikte 10 Ağustos 2014 tarihinde gerçekleştirilen seçimle doğrudan halkoyuyla seçilen ilk cumhurbaşkanı oldu. Bu seçimde Erdoğan, % 51.79 oranında oy aldı.
Kurucuları arasında yer aldığı Adalet ve Kalkınma Partisi’nin genel başkanlığı görevini 12 yıl boyunca sürdürürken; 2002, 2007, 2011 ve 2015 genel seçimlerinden en yüksek oyu alan parti olarak ayrılmıştır. Ak Parti, 2015 genel seçimlerinde de en yüksek oyu alan parti olmuştur.
Recep Tayyip Erdoğan, 15 Temmuz 2016 darbe girişimi üzerine, cep telefonu mesajı ve televizyon konuşmalarıyla vatandaşları meydanlara çıkarak darbecilere karşı durmalarını istedi. Bütün şehirlerde milyonlarca kişi meydanlarda toplanarak gece geç saatlere kadar ellerinde Türk bayraklarıyla demokrasi nöbetini günlerce devam ettirdi.
Cumhurbaşkanı Erdoğan, görevini sürdürürken AK Partinin hazırladığı anayasa teklifinin 16 Nisan 2017’da yapılan referandumda kabul edilmesiyle yetkilerini genişletti. Halkın yüzde 51.41’nin “Evet” oyu verdiği ve “Hayır” oylarının yüzde 48.59’da kaldığı bu referandumun ardından yeniden AK Parti üyesi oldu.
29 Mayıs 2017’de Cumhurbaşkanı ve AK Parti Genel Başkanı Recep Tayyip Erdoğan başkanlığında toplanan Merkez Karar Yönetim Kurulu (MKYK) toplantısında Erdoğan yeniden AK Parti Genel Başkanı oldu.
Recep Tayyip Erdoğan, 24 Haziran 2018’de yapılan Cumhurbaşkanlığı seçiminde % 52.6 oy alarak büyük bir oy farkıyla başarılarına yeni bir zafer ekledi, yeniden Türkiye Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı seçilerek görevine devam etti.
Ayasofya İbadete Açıldı
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, 10 Temmuz 2020 Cuma günü Ayasofya’nın Diyanet İşleri Başkanlığına devredilerek ibadete açılmasına yönelik Cumhurbaşkanlığı Kararını “hayırlı olsun” mesajıyla paylaştı. Öte yandan, karar Resmi Gazete’de yayımlandı.
Kararda, Ayasofya Camisi’nin müzeye çevrilmesi hakkındaki 1934 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nın Danıştay 10. Dairesinin kararıyla iptal edildiği anımsatıldı.
Bu kapsamda, Ayasofya Camisi’nin yönetiminin 633 sayılı Diyanet İşleri Başkanlığı Kuruluş ve Görevleri Hakkında Kanun’un 35. maddesi gereğince Diyanet İşleri Başkanlığına devredilerek ibadete açılmasına karar verildiği belirtildi.
Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan, sosyal medya hesabından söz konusu Cumhurbaşkanı Kararı’nı “hayırlı olsun” notuyla paylaştı.
Eşi ve Çocukları:
Cumhurbaşkanlığı görevine 28 Ağustos 2014’te başlayan Erdoğan, 4 Temmuz 1978 günü verdiği bir konferansta tanıştığı 1955 doğumlu Emine Erdoğan (Gülbaran) ile evli; Ahmet Burak ve Necmettin Bilal adlarında iki oğul, Esra ve Sümeyye adlarında iki kız babasıdır.
Ödülleri:
Recep Tayip Erdoğan birçok ödül aldı. Bunlardan birkaçı şunlardır: 18 Nisan 2004 – “Dünyanın En Etkili 100 Kişisi”nden biri (Time dergisi), 13 Haziran 2004 – “Altın Plaka” ödülü, Amerikan Başarı Akademisi Ödülü (İngilizce: Academy of Achievement), 8 Ağustos 2006 – “Karadeniz Ülkelerinde Yılın Reformcusu ödülü” (Hazar Enerji Entegrasyonu), 15 Ocak 2008 – “Köprüleri İnşa Etmek” ödülü (Müslüman Sosyal Bilimciler Derneği), 26 Ekim 2009 – Nişan-ı Pakistan (Pakistan), 12 Ocak 2010 – “İslam’a Hizmet Ödülü” Kral Faysal Fonu), 1 Mart 2010 – “Hariri Ödülü” BM Habitat ve Refik Hariri Vakfı), 25 Kasım 2010 – “Yılın Lideri” (Arap Bankalar Birliği).
KAYNAKÇA: Sadık Albayrak / MSP Davası ve 12 Eylül (1990), İhsan Işık / Bir Portre: Recep Tayyip Erdoğan (Yeni Zemin dergisi, Mart 1994), Süleyman Yeşilyurt / Türkiye’nin Başbakanları (2006), Sema Dülger / Dünden Bugüne Devletin Zirvesindekiler (2007), Türker Alkan / AKP Liderliği (Radikal, 9.5.2007), Fatih Bayhan / Recep Tayip Erdoğan’ın Liderlik Şifreleri (2007), Sefa Kaplan / Recep Tayip Erdoğan (2007), Hüseyin Besli – Ömer Özbay / Bir Liderin Doğuşu (2010), İhsan Işık / Ünlü Devlet Adamları (Türkiye Ünlüleri Ansiklopedisi, C. 1, 2013) – Encyclopedia of Turkey’s Fomous People (2013), Anayasa değişikliği referandumu: YSK kesin sonuçları açıkladı (bbc.com, 27 Nisan 2017), Son dakika… Erdoğan’ın A Takımı açıklandı. İşte yeni MYK (29.05.2017), 24 Haziran 2018 Cumhurbaşkanı Seçimi Sonuçları (secim.haberler.com, 24 Haziran 2018), 24 Haziran 2018 Seçim Sonuçları – Seçim Sonucu (sabah.com.tr, 24 Haziran 2018), Son dakika haberler… Cumhurbaşkanı Erdoğan imzaladı… Ayasofya ibadete açıldı (hürriyet.com.tr, 10.07.2020).